Binbir Direk Sarnıcı
Binbir Direk Sarnıcı, İstanbul’un tarihi yarımadadaki Yerebatan Sarnıcı olarak da bilinen en önemli yer altı su yapılarından biridir. Sarnıç, İstanbul’daki en büyük su yapılarından biri olarak kabul edilmektedir. Tarihi yapı, Roma İmparatoru I. Justinianus döneminde, 532-542 yılları arasında inşa edilmiştir.
Binbir Direk Sarnıcı, Konstantinopolis’in inşasından önce bölgede yer alan antik yapılardan birinin yerine inşa edilmiştir. Sarnıcın tam olarak ne amaçla yapıldığı kesin olarak bilinmese de, büyük bir ihtimalle şehrin su ihtiyacını karşılamak amacıyla inşa edilmiştir. Sarnıcın 80 adet sütunu bulunmaktadır ve bu sütunlar üzerinde yer alan kemerler, sarnıcın tavanını taşımaktadır. Bu sütunların sayısı, sarnıcın adının “Binbir Direk” olarak anılmasına sebep olmuştur.
Sarnıcın yapımında kullanılan malzeme, yeraltı kayalarından çıkarılan taş bloklarıdır. Bu blokların birçoğunun üzerinde, çeşitli motiflerle süslenmiş Roma dönemine ait yazıtlar bulunmaktadır. Sarnıcın en büyük özelliklerinden biri de, içinde yer alan iki adet Medusa başıdır. Bu başlar, sarnıcın batı ucundaki sütunlar üzerinde yer almaktadır ve birbirlerine ters yönde baktıkları için, mitolojik bir hikayeye göre, sarnıcın yapımında çalışan işçiler tarafından ters çevrilmişlerdir. Medusa başları, Bizans döneminde, sarnıcın kullanım amaçlarından biri olan, cadıların ve kötü ruhların karşılanması amacıyla, özellikle buraya getirilmiştir.
Binbir Direk Sarnıcı, Bizans döneminde su kaynağı olarak kullanılmıştır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde ise, su kaynağı ihtiyacı daha çok Topkapı Sarayı ve çevresi için kullanılmıştır. 1987 yılında turistik amaçlar için açılan sarnıç, ziyaretçiler tarafından büyük ilgi görmektedir.
Sonuç olarak, İstanbul’un tarihi dokusunu yansıtan ve yüzyıllar boyunca kullanılan Binbir Direk Sarnıcı, Roma ve Bizans dönemi mimarisinin önemli bir örneği olarak karşımıza çıkmaktadır. İstanbul’un tarihi yerlerinden biri olan Binbir Direk Sarnıcı, bugün hala ziyaretçilerin büyük ilgisini çeken bir turistik mekan olarak hizmet vermektedir.
